İhtiyari Arabuluculuk Nedir?

Arabuluculuk müessesesi uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması amacını taşıyan ve zamanla yaygınlaşan bir yöntemdir. Bu yöntemde uyuşmazlığın taraflarının yanı sıra bağımsız ve tarafsız üçüncü kişi bulunmaktadır. Yöntemin temel amacı sorunun kesin ve hızlı bir şekilde çözülmesine katkı sağlar.

• İhtiyari Arabuluculuk Nedir?

Anlaşmazlıklarda alternatif bir çözüm yolu olan ihtiyari arabuluculuk, herhangi bir zorunluluk hali olmamasına rağmen tarafların arabuluculuk müessesine başvurmasıdır. Bu sayede taraflar tüm özel hukuk uyuşmazlıklarında serbest bir şekilde tasarruf hakkı elde edecektir.

• İhtiyari Arabuluculukta Başvuru Süreci Nasıl İşler?

Uyuşmazlığa taraf olan kişiler hem dava açmadan hem de dava açıldıktan sonra ihtiyari arabulucuya başvurabilirler. Uyuşmazlığın taraflarından ikisinin ortak başvurusu üzerine sürece başlanabileceği gibi taraflardan biri diğer tarafa teklifte de bulunabilir. Bu teklif üzerine uyuşmazlığın tarafı olan kişi 30 gün içerisinde yöneltilen teklifi cevaplaması gerekir. Bu süre zarfında herhangi bir cevap verilmemesi durumunda teklif reddedilmiş kabul edilir. Yani kabul edilen zımni ret süresi 30 gün olarak bilinir.

• İhtiyari Arabuluculuk Başvurusu Nasıl Yapılır?

İhtiyari arabuluculuk için yapılacak başvurular, Arabuluculuk Daire Başkanlığı’nın Arabuluculuk Siciline kayıtlı olan arabulucular arasından seçilecek bir arabulucu ya da adliyeden arabuluculuk bürolarına başvurarak sicilden bir arabulucu atanmasını isteyebilirler.

• Hangi Davalarda İhtiyari Arabuluculuğa Başvurulabilir?

İhtiyari arabuluculuk başvurusu yapılabilecek dava ve işler şunlardır;

1. Maddi ve manevi tazminat davaları,

2. Mirasta mal paylaşımı,

3. Boşanma davalarında mal paylaşımı,

4. Murisin muvazaası nedeni ile açılan davalar,

5. Kıdem tazminatı davaları,

6. Boşanma davalarında maddi ve manevi tazminat talepleri, ile ilgili iş ve davalarda ihtiyarı arabuluculuk için başvuru gerçekleştirilebilir.,

7. Tüketici uyuşmazlıklarında,

• İhtiyari Arabuluculuk Süresi Ne Zaman Başlar?

Dava açılmadan önce arabulucuya başvuru halinde tarafların ilk toplantıya davet edilmeleri ve taraflarla arabulucu arasında sürecin devam ettirilmesi konusunda anlaşmaya varılıp bu durumun tutanakla belgelendirildiği yani arabulucu belirleme tutanağı tutulduğu tarihten itibaren işlemeye başlar.

• İhtiyari arabuluculuk zamanaşımını keser mi?

Konuya ilişkin Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu md. 16/2 incelendiğinde bu şekilde ihtiyari başvuruda, arabuluculuk sürecinin başlamasından sona ermesine kadar geçirilen süre, zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz..

•  Davalı arabulucuya gelmezse ne olur?

Yukarıda da değindiğimiz üzere arabuluculuk görüşmesine katılmayan taraf, davada haklı olup olmamasına bakılmaksızın yargılama giderlerini ödemeye mahkum edilir. Ayrıca davada haklı çıkması halinde tarafın avukatı lehine vekalet ücretine hükmedilmez.

• İş Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Zorunlu mudur?

Bireysel  veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacakları veya tazminatlar(kıdem, ihbar vb.) ile işe iade talebi nedeniyle açılan davalarda ilgili kanun uyarınca dava şartı olarak arabulucuya başvuru yapılması ve uyuşmazlığın çözülememiş olması aranmaktadır.

• İş Davalarında İhtiyari Arabuluculuk Nedir?

Taraflar, zorunlu arabuluculuk kapsamına girmeyen uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin ihtiyari olarak arabuluculuk yoluna başvurabilirler. İş hukuku kapsamına girmeyen başlıca davalar şunlardır;

·       İş kazasından doğan maluliyet ve iş göremezlik oranının tespiti davaları

·       İş kazasından doğan maluliyet oranına itiraz davaları

·       Meslek hastalığından doğan maddi ve manevi tazminat davaları

·       İş kazası nedeniyle işverene ve sair kusurlu kişilere açılan rücu davaları

olarak karşımıza çıkmaktadır. İşbu uyuşmazlığın tarafları iş mahkemelerinde dava açabilecekleri gibi isterlerse arabuluculuk müessesine de başvurup uyuşmazlığın daha kısa sürede çözüme kavuşturulmasını isteyebilirler.