İnternet alışverişleri, modern çağın getirdiği teknolojik gelişmelerle birlikte hayatımızın önemli bir parçası haline gelmiştir. Ancak, tüketicilerin satın aldıkları ürün veya hizmetten memnun kalmamaları durumunda cayma hakkı, onlara önemli bir koruma sağlamaktadır. İnternet alışverişlerinde cayma hakkı, tüketicilerin belirli bir süre içinde sözleşmeden dönme imkanı veren hukuki bir düzenlemedir.
Cayma Hakkı Nedir?
Cayma hakkı, tüketicilere internet üzerinden yaptıkları alışverişlerde, satın aldıkları ürün veya hizmete ilişkin olarak belirli bir süre içinde sözleşmeden cayma imkanı tanıyan bir haktır. Bu hak, tüketicilerin beğenmedikleri veya bekledikleri gibi olmayan ürünleri iade etmelerini ve ödedikleri bedelin tamamını geri almalarını sağlar.
Türkiye'de Cayma Hakkı Mevzuatı
Türkiye'de tüketici haklarını korumak amacıyla çeşitli mevzuat düzenlemeleri bulunmaktadır. İnternet alışverişlerinde cayma hakkıyla ilgili en temel düzenlemeler aşağıda sıralanmıştır:
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun: 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, tüketicilerin haklarını korumak ve tüketici ilişkilerini düzenlemek amacıyla hazırlanmış bir kanundur. Bu kanunda, tüketicilerin cayma hakkıyla ilgili hakları ve süreleri düzenlenmiştir.
Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği: Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği, internet alışverişlerinde tüketici haklarını belirlemektedir. Bu yönetmelikte, tüketicilere tanınan cayma hakkı süreleri ve iade koşulları gibi detaylar yer almaktadır.
İnternet Alışverişlerinde Cayma Hakkı Süresi
Tüketici, mesafeli sözleşme kapsamında herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart üstlenmeksizin, on dört gün içinde cayma hakkına sahiptir. Eğer bir "mal" satın alınıyorsa, cayma süresi malın teslim edildiği tarihten itibaren başlar; "hizmet" satın alınıyorsa, cayma süresi hizmet sözleşmesinin kurulduğu andan itibaren başlar. Ayrıca, sözleşmenin kurulmasından malın teslimine kadar olan süre içinde de tüketici her zaman cayma hakkını kullanabilir.
Cayma hakkı, yazılı olarak veya kısa mesaj, e-posta, internet, CD, DVD, hafıza kartı gibi kalıcı veri saklayıcısı araçlar aracılığıyla kullanılabilir. Ancak, telefon yoluyla cayma hakkı kullanımı, ispat açısından sıkıntı yaratabileceği ve mevzuatta da yer almadığından mesafeli sözleşmelerde mümkün değildir.
Cayma Hakkının Kullanılması ve İade Süreci
Cayma hakkını kullanmak isteyen tüketici, belirtilen süre içinde satıcıya yazılı bildirimde bulunmalıdır. Bu bildirim, genellikle e-posta veya iadeli taahhütlü mektup yoluyla yapılır. Satıcı, cayma bildiriminin alındığı tarihten itibaren en geç 10 gün içinde tüketicinin taleplerini yerine getirmekle yükümlüdür.
İade sürecinde, tüketici ürünü orijinal ambalajıyla birlikte eksiksiz ve kullanılmamış durumda iade etmelidir. Satıcı da tüketicinin iade talebini kabul ettiği takdirde, ödediği bedeli en geç 14 gün içinde iade etmelidir. Ayrıca, tüketiciye oluşabilecek herhangi bir nakliye veya geri gönderim masrafı yüklenemez.
"Örnek Cayma Formu"nun kullanımı kesinlikle zorunlu değildir. Bu form, tüketicilere bazı özel durumlarda kolaylık sağlamak amacıyla Yönetmelikte yer almaktadır. Cayma hakkını kullanacak olan tüketici, formu kullanabileceği gibi açık bir beyanla da cayma kararını bildirebilir.
Telefon aracılığıyla gerçekleştirilen satışlarda, satıcı veya sağlayıcı, bu formu mal teslimine veya hizmet ifasına kadar en geç göndermekle yükümlüdür. Ancak, bu durumda bile formun kullanılması zorunlu bir gereklilik olarak kabul edilmez.
Mesafeli sözleşmelerde cayma hakkı kullanıldığında, iade işlemi için kargo ücretini kim karşılar?
Eğer satıcı, cayma durumunda malın iadesi için anlaşmalı olduğu bir kargo şirketini ön bilgilendirmede belirtmişse, tüketici bu kargo şirketi aracılığıyla malı geri gönderdiğinde, iade masraflarından sorumlu tutulamaz.
Ancak, satıcı ön bilgilendirmede herhangi bir taşıyıcıyı belirtmemişse, tüketiciye iade masrafı olarak herhangi bir ücret talep edilemez. Eğer ön bilgilendirmede belirtilen kargo şirketinin, tüketici tarafının bulunduğu yerde şubesi bulunmuyorsa, satıcı ilave bir masraf talep etmeden tüketici tarafından iade edilmek istenen malın alınmasını sağlamakla yükümlüdür.
Kredi kartıyla internet üzerinden yapılan bir satın almanın cayma hakkı kullanıldığında, geri ödeme nasıl yapılmalıdır?
Satıcı, cayma hakkının kullanıldığı durumlarda tüm geri ödemeleri, tüketici tarafından "satın alma sırasında kullanılan ödeme yöntemine uygun" bir şekilde ve herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapmak zorundadır.
İnternet Alışverişlerinde Cayma Hakkının İstisnaları
Cayma hakkı, bazı durumlarda geçerli olmayabilir. Örneğin, tüketiciye özel olarak üretilmiş veya üzerinde değişiklik yapılmış ürünlerde cayma hakkı geçerli değildir. Ayrıca, hijyenik ürünler, ses veya görüntü kayıtları, yazılım ve programlar gibi bazı ürünlerde de cayma hakkı kullanılamayabilir. Cayma hakkı kullanılamayan başlıca mal ve hizmet örnekleri:
Fiyatı piyasadaki dalgalanmalara bağlı olarak değişen ve satıcının kontrolünde olmayan altın, mücevherat gibi mallar,
Özel istek ve ihtiyaçlar doğrultusunda hazırlanan mallar,
Çiçek, yaş pasta gibi çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi çabuk geçebilecek mallar,
Ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olması kaydıyla; iç çamaşırı, küpe gibi iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayanlar mallar,
Malın tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olması kaydıyla; CD, DVD gibi dijital içerikli mallar ile toner, kartuş gibi bilgisayar sarf malzemeleri ve kitap
Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınlar,
Belirli bir tarihte veya dönemde yapılması gereken, otel rezervasyonu gibi konaklama, eşya taşıma, araba kiralama, yiyecek-içecek tedariki ve nişan, düğün organizasyonu gibi eğlence veya dinlenme amacıyla yapılan boş zamanın değerlendirilmesine ilişkin sözleşmeler,
Uzaktan eğitim gibi elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler,
Bilgisayara veya telefona indirilen müzik, film, programlar gibi tarafınıza anında teslim edilen gayri maddi mallara ilişkin sözleşmeler,
Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile ifasına başlanan hizmetlere ilişkin sözleşmeler
Tüketicilerin güvende hissetmelerini sağlamak ve haklarını korumak için cayma hakkı büyük bir öneme sahiptir. Nergiz Avukatlık Bürosu olarak, tüketicilerin internet alışverişlerinde cayma hakkını doğru şekilde kullanmaları ve haklarını savunmaları için profesyonel destek sağlıyoruz. Tüketici Hakem heyetine başvuru, cayma hakkı gibi tüketici haklarınızda hukuki destek ihtiyacınız için bize ulaşabilirsiniz.
"cayma hakkı", "internet alışverişinde iade", "tüketici koruması" "mesafeli sözleşmeler" "trendyol iade" "tüketici hakem heyeti" "hakem heyeti başvuru" "iade hakkı"
Comments